Velt publiceerde onlangs de resultaten van hun burgeronderzoek SOS Slaapkamer. Hierin onderzocht Velt 112 slaapkamers in België en Nederland op de aanwezigheid van pesticiden. Naast werkzame stoffen uit gewasbeschermingsmiddelen en (dier)geneesmiddelen zijn ook werkzame stoffen uit biociden gevonden. Van de tien meest teruggevonden stoffen kunnen er zes (ook) afkomstig zijn van biociden.
De aanleiding voor het onderzoek was dat Velt (Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren) steeds meer vragen van ongeruste burgers in Vlaanderen en Nederland ontvangt over de neveneffecten van pesticiden in hun leefomgeving. Velt besloot daarom in 2024 met een grootschalig citizen scienceproject de aanwezigheid van pesticiden in Nederlandse en Vlaamse slaapkamers te meten. Velt koos voor de slaapkamer als onderzoekplek, omdat dit een ruimte is waar mensen veel tijd doorbrengen.
Doel
Het doel van het onderzoek was te achterhalen welke werkzame stoffen uit bestrijdingsmiddelen met welk gehalte aanwezig zijn in huisstof uit de slaapkamer. Er is huisstof in 112 slaapkamers uit Vlaanderen en Nederland verzameld.
Conclusies
De drie belangrijkste conclusies uit het onderzoek van Velt zijn:
- De hoge respons: verrassend veel gezinnen wilden meedoen aan het onderzoek, in het totaal 2847. Vooral in Vlaanderen was de respons hoog. De gezinnen kwamen uit alle provincies, maar de meeste uit Oost-Vlaanderen.
- Het hoge aantal verschillende pesticiden in de stofstalen: in het huisstof werden 137 verschillende pesticiden aangetroffen, waaronder fungiciden (52), insecticiden (38) en herbiciden (28). De meest voorkomende stoffen waren permethrine, DEET en propiconazool.
- Het gemiddeld hoge aantal pesticiden per huisstofmonster. Er werden 112 monsters geanalyseerd. Gemiddeld werden er 21 pesticiden per slaapkamer gevonden met een maximum van 52 en een minimum van 6 pesticiden. Dit is hoger dan eerdere bevindingen van andere onderzoeken.
Deze resultaten bevestigen de wijdverspreide aanwezigheid van pesticiden in huishoudelijk stof.
Samenvatting resultaten biociden
Van de top 10 van meest teruggevonden werkzame stoffen kunnen zes stoffen ook voorkomen in biociden. Het gaat om de werkzame stoffen propiconazool, tebuconazool, carbendazim, permethrine, piperonylbutoxide en DEET. De aanwezigheid van DEET kan uitsluitend verklaard worden door biocidegebruik. DEET is immers niet toegestaan voor gebruik als gewasbeschermingsmiddel of (dier)geneesmiddel. De overige werkzame stoffen hoeven niet (alleen) door biocidegebruik in huis terecht te zijn gekomen. Ze zijn of waren goedgekeurd voor gebruik in gewasbeschermingsmiddelen en/of (dier)geneesmiddelen.
Meer informatie?
Meer details over het onderzoek vindt u in het rapport 'SOS Slaapkamer, Burgeronderzoek naar pesticiden in Nederlandse en Belgische slaapkamers(PDF)’.